Rond deze tijd verschijnt de biografie over het Brummense landschap. Daarin onder meer aandacht voor wat ons landschap bijzonder maakt. Waarin onder- scheidt het zich van andere gebieden? Uniek is dat zich, in de loop van eeu- wen, op de overgang van Veluwe naar IJssel een serie van 6 zones heeft ont- wikkeld. Elke zone met een eigen karakter. Drie van die zones ervaren we in en rond Leuvenheim. Het dorp ligt zelf in de oeverwalzone. Op een kleine ver- hoging van leemrijk zand, ooit hierheen verwaaid vanaf de Veluwezoom gedu- rende droge ijstijden, ontstond in de vroege Middeleeuwen een kleine neder- zetting, het begin van ons dorp. Door die paar meter hoogteverschil was het er net wat droger, voldoende om er te kunnen wonen en graan te kunnen telen. Er kwamen boerderijen rondom een open gebied met akkers, de enk. Die ver- hoging kun je nog op verschillende plaatsen zien. Bijvoorbeeld kijkend vanaf de Rietgors richting Klein Sion. De spoorlijn doorsnijdt de voormalige enk.
Ten oosten van de oeverwal heerste de rivier. Vruchtbare gronden, goed voor een hooioogst, het wintervoer voor de koeien en de schapen, en ook goede weidegrond. Maar voor bewoning was deze uiterwaardzone ongeschikt.
Ook ten westen van de oeverwal kon je maar beter geen boerderij bouwen. Daar was het nat en moerassig, doordat regenwater niet weg kon en grond- water uit de Veluwe naar boven kwam. Hier trof je moerasbos en natte heide. Daar kon je brandhout verzamelen, of noten en bessen, en ook de schapen wilden er zomers wel weiden. Heideplaggen uit deze zone werden gemengd met de mest van de dieren in de stal, en als bemesting op de akkers gebracht. Hierdoor werd de enk langzaam hoger. Door betere afwatering, dankzij de aan- leg van beken, nam de gebruikswaarde van deze gronden toe. Vanaf de 17e eeuw is deze zone geleidelijk in bezit gekomen van vermogende eigenaren. Die bouwden er landhuizen met fraaie tuinen. De natte gronden werden ontgonnen voor bosaanleg. Waar het te nat was, werden de bomen geplant op richels opgeworpen grond, die we rabatten noemen. In de 19e eeuw waren eikenbos- sen populair omdat er toen veel vraag was naar de schors voor de leerlooie- rij. Deze landgoedzone is in Leuvenheim duidelijk ontwikkeld. Zowel vanuit de Wildbaan als vanuit Den Bosch ontvouwt zich een landgoedlandschap waarin bewoning nagenoeg ontbreekt, met eeuwenoude paden en wegen. Met eiken- bossen op rabatten. En een rijke biodiversiteit.
Dus als je je coronawandeling doet, bedenk dat je door een landschap loopt dat zich in 10 eeuwen heeft ontwikkeld doordat natuur, water en mensen op elkaar inwerkten. Een historie die je nog steeds kunt lezen. Nog veel meer hier- over vind je in Brummen-de Landschapsbiografie. Je ziet meer als je het weet!
Brummen-de Landschapsbiografie is een cadeau van het Landschapsnetwerk Brummen aan de inwoners. Mogelijk gemaakt met subsidies van onder meer de provincie Gelderland, gemeente Brummen, waterschap Vallei en Veluwe, Prins Bernhard Cultuurfonds en diverse Brummense bedrijven en instellingen. Als inwoner krijg je een box met een diverse vulling, met voor elk wat wils. Met verhalen over ons landschap en interviews met bewoners. Over biodiversiteit en toekomst, over samenwerking en beleving. Met het Brummens natuurspel en een fietstocht langs favoriete plekken van inwoners. Haal er een vanaf 10 april bij de Primera, de Jumbo, de bibliotheek en Plein 5 in Brummen. En geniet nog meer van ons bijzondere landschap!